नेपाळी नोटेवर लिपुलेख, कालापानी देशाचा भाग!
काठमांडू : वृत्तसंस्था
पाकिस्तान, चीन, बांगलादेशशी संघर्ष सुरू असताना आता नेपाळने भारतासोबत सुरू असलेल्या सीमावादात तेल ओतण्याचे काम केले. १०० रुपयांच्या नवीन नोटेवर छापलेल्या नकाशात लिपुलेख, कालापानी आणि लिंपियाधुरा नेपाळचा भाग असल्याचे दाखवण्यात आले आहे. मुळात हे तिन्ही भाग भारतीय हद्दीमधील आहेत. भारताने नेपाळच्या आगळीकीवर जोरदार टीका करीत ऐतिहासिक तथ्यांकडे दुर्लक्ष करणारी एकतर्फी कारवाई म्हटले आहे.
परराष्ट्र मंत्रालयाने अशा दाव्यांमुळे सत्य बदलत नाही. नेपाळने भारताच्या सार्वभौमत्वाचा आणि प्रादेशिक अखंडतेचा आदर केला पाहिजे, असे दावे द्विपक्षीय करारांचे उल्लंघन करतात, अशा शब्दांत सुनावले आहे. हा नकाशा नोटेच्या मध्यभागी हलक्या हिरव्या रंगात दिसतो. हा नकाशा फक्त १०० रुपयांच्या नोटेवर दिसतो. १०, ५०, ५०० आणि १००० रुपयांच्या नोटांवर नाही. बँकेचे म्हणणे आहे की, नकाशा जुन्या १०० रुपयांच्या नोटेवरही होता; तो फक्त सरकारी निर्णयानुसार बदलण्यात आला आहे. नोटवरील उर्वरित डिझाइनमध्ये डावीकडे माउंट एव्हरेस्ट आणि उजवीकडे नेपाळच्या राष्ट्रीय फुलाचा (गुरसा) वॉटरमार्क आहे. नकाशाच्या बाजूला असलेल्या लुंबिनीच्या अशोक स्तंभावर भगवान बुद्धांचे जन्मस्थान असे लिहिलेले आहे. उलट्या बाजूला एक शिंगी गेंडा आहे. या चिठ्ठीवर २०८१ ईसा पूर्व लिहिलेले आहे, जे २०२४ सालाशी संबंधित आहे.
ओली सरकारने प्रथम २०२० मध्ये सुधारित नकाशा जारी केला, जो नंतर संसदेने मंजूर केला. त्यावेळी भारताने नेपाळच्या या निर्णयाला विरोध केला आणि तो एकतर्फी निर्णय असल्याचे म्हटले. भारताने स्पष्टपणे सांगितले की, हे तीन क्षेत्र भारताचे आहेत आणि नेपाळचा विस्तारवाद स्वीकारला जाणार नाही. दोन्ही देशांची सीमा सुमारे १,८५० किमी आहे. त्या सीमा पाच भारतीय राज्यांमधून जातात. यामध्ये सिक्कीम, पश्चिम बंगाल, बिहार, उत्तर प्रदेश आणि उत्तराखंडचा समावेश आहे.
