नवी दिल्ली : आतापर्यंत गर्भनिरोधक गोळ्या फक्त महिलांसाठी बाजारात उपलब्ध होत्या. अलीकडेच शास्त्रज्ञांनी पुरुषांसाठीही गर्भनिरोधक गोळ्या बनवल्या आहेत. ज्यामुळे पुरुषांच्या आरोग्यास हानी न होता जोडीदाराची गर्भधारणा टाळता येईल.
अलीकडेच नवीन अभ्यासात असा दावा करण्यात आला आहे की, पुरुष गर्भनिरोधक गोळ्या कोणत्याही दुष्परिणामांशिवाय टेस्टोस्टेरॉनची पातळी आणि शुक्राणूंची संख्या कमी करू शकतात. अटलांटा येथे एंडोक्राइन सोसायटीच्या वार्षिक बैठकीत हा अभ्यास सादर केला जाईल.
डीएमएयू आणि ११बी-एमएनटीडीसी नावाची दोन औषधे प्रोजेस्टोजेनिक एंड्रोजन औषधांचा भाग आहेत. सामान्यत: टेस्टोस्टेरॉनची पातळी कमी करणा-या औषधांचे अनेक तोटे आहेत. ही औषधे टेस्टोस्टेरॉन देखील कमी करतात. परंतु, कोणतेही दुष्परिणाम नाहीत. हे औषध टेस्टोस्टेरॉन दाबते आणि शुक्राणूंची संख्या कमी होते. टेस्टोस्टेरॉनची पातळी कमी करण्यासाठी पुरुष ज्या पद्धतींचा अवलंब करतात त्यांचे अनेक दुष्परिणाम होतात. परंतु, संशोधनात जेव्हा या औषधांचा वापर करण्यात आला तेव्हा असे आढळून आले की बहुतेक पुरुषांना या औषधांचा आणखी वापर करायचा होता.
दोन टप्प्यांत केलेल्या संशोधनाच्या क्लिनिकल चाचणीमध्ये ९६ निरोगी पुरुषांचा समावेश होता. दोन्ही चाचण्यांदरम्यान पुरुषांना २८ दिवसांसाठी दररोज दोन किंवा चार ओरल औषधे किंवा प्लेसबो देण्यात आले. औषध घेत असलेल्या पुरुषांमध्ये सात दिवसांनी टेस्टोस्टेरॉनची पातळी सामान्यापेक्षा कमी झाली होती. तसेच प्लेसबो घेत असलेल्या पुरुषांमध्ये टेस्टोस्टेरॉनची पातळी सामान्य होती, असे निष्कर्षांमध्ये दिसून आले.
अमेरिकेतील ‘युनिस केनेडी श्राइव्हर नॅशनल इन्स्टिट्यूट ऑफ वाईल्ड हेल्थ अ‍ॅण्ड ुमन डेव्हलपमेंट’मधील गर्भनिरोधक विकास कार्यक्रमाचे प्रमुख संशोधक तामार जेकबसन यांच्या मते, पुरुषांमधील गर्भधारणेच्या सध्याच्या पद्धती नसबंदी आणि कंडोम आहेत. हे महिलांच्या गर्भनिरोधक पर्यायांच्या तुलनेत खूपच मर्यादित आहेत. पुरुषांसाठी प्रभावी गर्भनिरोधक पद्धतींचा शोध घेतल्यास पुरुष आणि स्त्रिया दोघांमधील अवांछित गर्भधारणा कमी करून एकूण आरोग्यावर सकारात्मक परिणाम होईल. यामुळे पुरुषांना कुटुंब नियोजनातही सक्रिय भूमिका बजावण्यास मदत होईल.
