गोपाळपूर : वृत्तसंस्था
हवाई हल्ल्यांदरम्यान ड्रोनच्या ताफ्यांपासून होणारा धोका रोखण्यासाठी भारताकडे आता एक नवीन आणि कमी खर्चिक उपाय आला आहे. ‘भार्गव अस्त्र’ नावाची ही हार्ड किल मोड काउंटर ड्रोन प्रणाली ‘सोलर डिफेन्स अँड एरोस्पेस लिमिटेड एसडीएएल’ने डिझाईन आणि विकसित केली आहे. त्याची पहिली चाचणी आज यशस्वीरित्या पार पडली. ओडिशाच्या गोपाळपूर येथील सीवर्ड फायरिंग रेंजमध्ये त्याची चाचणी घेण्यात आली. ‘भार्गव अस्त्र’ ही प्रणाली सूक्ष्म रॉकेटद्वारे ड्रोन हल्ल्यांना प्रत्युत्तर देण्यास सक्षम आहे. विशेषत: ड्रोनच्या धोक्यांना रोखण्यासाठी ही प्रणाली विकसित केली गेली आहे.
‘भार्गव अस्त्र’ प्रणालीच्या मायक्रो रॉकेट्सची चाचणी १३ मे २०२५ रोजी ओडिशातील गोपाळपूर येथील सीवर्ड फायरिंग रेंजमध्ये करण्यात आली. यावेळी भारतीय लष्कराचे वरिष्ठ अधिकारीही उपस्थित होते. एकूण तीन चाचण्या घेण्यात आल्या. दोन चाचण्यांमध्ये, प्रत्येकी एक रॉकेट सोडण्यात आले, तर एका चाचणीत फक्त दोन सेकंदाच्या फरकाने सॅल्व्हो मोडमध्ये दोन रॉकेट सोडण्यात आले. चारही रॉकेट अपेक्षेप्रमाणे कामगिरी करत, सर्व चाचणी मापदंड पूर्ण केले.
‘भार्गव अस्त्र’ची खासियत?
भार्गव अस्त्र हे मानवरहित हवाई वाहन ताफ्याच्या धोक्यांचा सामना करण्यासाठी सक्षम आहे. यात द्वि-स्तरीय मारक यंत्रणा आहे. याच्या पहिल्या थरात दिशाहीन मायक्रो रॉकेट्स तैनात केले आहेत, जे २० मीटरच्या अंतरातील ड्रोनच्या ताफ्याला उद्ध्वस्त करण्यात सक्षम आहे. याचा मारक पल्ला २.५ किमीपर्यंत आहे. तर, दुस-या थरामध्ये अचूक लक्ष्य साधणारे मार्गदर्शित सूक्ष्म क्षेपणास्त्र आहे. एसडीएएलने विकसित केलेली ही प्रणाली मॉड्यूलर आणि भूप्रदेशाशी जुळवून घेणारी असून, ५००० मीटरपेक्षा जास्त उंचीच्या प्रदेशात देखील कार्य करण्यास सक्षम आहे. यामुळे ती भारतीय सशस्त्र दलांच्या मोहिमांमध्ये मोठी भूमिका बजावू शकते. भार्गव अस्त्रचे रडार ६ ते १० किमी अंतरावरील लो रडार क्रॉस-सेक्शनमध्ये हवाई लक्ष्य शोधू शकते.
