नवी दिल्ली : वृत्तसंस्था
केंद्रीय माध्यमिक शिक्षण मंडळ (सीबीएसई) येत्या काही वर्षांत विद्यार्थ्यांना त्यांच्या क्षमतेनुसार परीक्षा देण्यासाठी एक नवीन पर्याय देण्याचा विचार करत आहे. या योजनेअंतर्गत, विद्यार्थी त्यांच्या योग्यतेच्या आधारे परीक्षेची काठीण्य पातळी निवडू शकतील, असे सांगण्यात येत आहे. राष्ट्रीय शैक्षणिक धोरण २०२० अंतर्गत हे पाऊल उचलले जात आहे.
विद्यार्थ्यांना त्यांच्या ज्ञान आणि क्षमतेनुसार दोन स्तरांवर परीक्षा देण्याची परवानगी देण्याचा प्रस्ताव विचाराधीन आहे. दरम्यान, सध्या हा नवीन परीक्षा पॅटर्न गणित विषयात आधीच लागू करण्यात आला आहे, जो इयत्ता १०वी बोर्ड परीक्षेचा भाग आहे.
‘सीबीएसई’ पेपर पॅटर्नमध्ये नेमका बदल काय?
सीबीएसईच्या सूत्रांनी दिलेल्या माहितीनुसार, विद्यार्थ्यांना त्यांच्या क्षमतेनुसार परीक्षा देण्याची संधी उपलब्ध करून देण्याच्या उद्देशाने हा उपक्रम सुरू करण्यात येत आहे. जेणेकरून त्यांची वास्तविक क्षमता योग्यरित्या मोजता येईल. विज्ञान आणि सामाजिक शास्त्रांसारख्या महत्त्वाच्या विषयांमध्येही हा पॅटर्न लागू करण्याचा सीबीएसई विचार करत आहे.
या बदलाचा उद्देश विद्यार्थ्यांना त्यांच्या क्षमतेनुसार परीक्षा देण्याची संधी मिळावी, जेणेकरून ते त्यांच्या विषयात चांगली कामगिरी करू शकतील. एनसीईआरटी अभ्यासक्रमात बदल करणार आहे. मात्र, या प्रस्तावाची अंमलबजावणी करण्याचे आणखी एक आव्हान आहे. दोन्ही स्तरांच्या परीक्षेचा अभ्यासक्रमही बदलावा लागणार आहे. हे काम राष्ट्रीय शैक्षणिक संशोधन आणि प्रशिक्षण परिषदद्वारे केले जाईल.
‘एनसीईआरटी’ला पाठ्यपुस्तकांमध्ये आवश्यक ते बदल करावे लागतील जेणेकरून दोन्ही स्तरांसाठी योग्य सामग्री आणि विषय निवडता येतील. हा प्रस्ताव अद्याप सीबीएसईच्या प्रशासकीय मंडळाकडे गेला नाही आणि सर्वोच्च मंडळाकडून मंजुरी मिळाल्यानंतरच त्याची अंमलबजावणी केली जाऊ शकते.
त्याला मान्यता मिळाल्यास, विद्यार्थ्यांना त्यांच्यासाठी योग्य असलेल्या अडचणीच्या स्तरावर (काठिण्य पातळीवर) आधारित परीक्षा देण्याची संधी मिळेल, ज्यामुळे त्यांची क्षमता आणि अभ्यासाच्या क्षेत्रात चांगल्या संधी मिळतील. हे पाऊल विद्यार्थ्यांसाठी मोठा दिलासा देणारे ठरू शकते, कारण आता त्यांना त्यांच्या क्षमतेनुसार काठीण्य पातळी निवडण्याची संधी मिळेल, ज्यामुळे परीक्षेचा दबाव कमी होईल आणि त्यांना त्यांच्या ख-या क्षमतांचे अधिक चांगल्या प्रकारे प्रदर्शन करता येईल.
