नागपूर : प्रतिनिधी
जिल्ह्यातील उमरेड-क-हांडला-पवनी अभयारण्यातील वाघिणी आणि पिल्लांचा मार्ग रोखल्याच्या प्रकरणाची मुंबई उच्च न्यायालयाने दखल घेतली आहे. त्यामुळे वनविभागही सतर्क झाला आहे. यानुसार वन विभागाने यासाठी नियम लागू केले आहेत. पर्यटक, निसर्ग मार्गदर्शक आणि जिप्सी चालकांना सफारीदरम्यान मोबाईल फोन वापरण्यास सक्त मनाई करण्यात आली आहे.
दरम्यान, नागपूर जिल्ह्यातील उमरेड-क-हांडला-पवनी अभयारण्यात वाघीण आणि पिल्लांचा मार्ग रोखल्याच्या प्रकरणाची मुंबई उच्च न्यायालयाने दखल घेतली आहे. त्यामुळे वनविभागही सतर्क झाला आहे. राज्यातील सर्व व्याघ्र प्रकल्प आणि अभयारण्यांमधील अतिरिक्त निसर्ग पर्यटनाला आळा घालण्यासाठी मानक प्रक्रिया तयार करण्यासाठी आता कारवाई तीव्र करण्यात आली आहे.
उमरेड-क-हांडला-पवनी अभयारण्यातील गोठणगाव सफारी गेट येथून गेल्या ३१ डिसेंबर रोजी एफ-२ वाघिणी आणि तिच्या पाच शावकांच्या हालचाली सुरू असताना सफारी जिप्सींनी वाघांचा मार्ग रोखला होता. अभयारण्याच्या नियमांचे उल्लंघन केल्यामुळे कडक कारवाई करण्यात आली आहे.
अशा घटनांना आळा घालण्यासाठी बोर व्याघ्र प्रकल्पाच्या उपसंचालकांच्या अध्यक्षतेखाली एक समिती स्थापन करण्यात आली आहे. भविष्यात अशा घटना टाळण्यासाठी त्यांनी उपाययोजना सुचवल्या आहेत. यामध्ये पर्यटक, निसर्ग मार्गदर्शक आणि जिप्सी चालकांना सफारीदरम्यान मोबाईल फोन वापरण्यास सक्त मनाई करण्यात आली आहे. सफारी मार्गांवर नियमित गस्त वाढविण्याच्या सूचना क्षेत्रीय अधिकारी व कर्मचा-यांना देण्यात आल्या आहेत.
विशेष कार्यशाळांचे आयोजन
वन्यजीव शोधण्याच्या ठिकाणी जिप्सीला जास्त काळ थांबवता येत नाही. एसओपी वाहनाचा वेग, पर्यावरण पर्यटन आणि वन्यजीव संवर्धन आणि मार्गदर्शक आणि जिप्सी चालकांसाठी विशेष बैठका आणि कार्यशाळा आयोजित करण्यासह संवेदनशीलतेवर लक्ष केंद्रित करण्यात येणार आहे. यामधून पूर्णपणे शिक्षित चालक व गाईड ठेवण्यात येणार आहे. या कार्यशाळेमुळे प्राण्यांसह पर्यटकांचे देखील संरक्षण होईल.
ताडोबामध्ये पूर्वीपासून आहेत निर्बंध
आतापर्यंत केवळ ताडोबा-अंधारी व्याघ्र प्रकल्पाला भेट देताना मोबाईल फोन घेऊन जाण्यास बंदी होती. आता राज्यातील सर्व व्याघ्र प्रकल्प आणि राष्ट्रीय उद्यानांमध्ये ही बंदी लागू करण्यात येणार आहे. पेंच व्याघ्र प्रकल्पात मंगळवारपासून त्याची अंमलबजावणी सुरू झाली आहे. या निर्णयामुळे प्राण्यांचा जीवाचा धोका कमी होणार आहे. तसेच यामध्ये फोटो व्हिडिओसाठी पर्यटकांकडून प्राण्यांची अडवणूक देखील रोखता येणार आहे.
