मुंबई : मधुमेह आणि हृदयाचे आरोग्य यांच्यामधील निकट संबंधाकडे अनेकदा दुर्लक्ष केले जाते, ज्यामुळे त्याचा व्यक्तीच्या एकूण आरोग्यावर मोठा परिणाम होऊ शकतो. रक्तातील साखरेची पातळी वाढते तेव्हा त्याचा परिणाम फक्त ग्लुकोजपुरता मर्यादित नसतो, तर हृदयाच्या कार्यावर आणि एकूण कार्डिओव्हॅस्क्युलर जोखमीवर परिणाम होऊ शकतो. तसेच देशातील मधुमेहींच्या हृदयात गुंतागुंत मोठ्या प्रमाणात आढळत असल्याने डॉक्टरांनी चिंता व्यक्त केली आहे.
संशोधनानुसार, मधुमेह असलेल्या व्यक्तींना त्यांच्या आयुष्यात कधीतरी हृदयरोग होण्याचा धोका दुप्पट असतो. रक्तातील साखरेची पातळी वाढल्याने रक्तवाहिन्या आणि हृदयाचे कार्य नियंत्रित करणा-या नसांचे नुकसान होऊ शकते. पण, चांगली बातमी म्हणजे तुम्ही मधुमेहाचे व्यवस्थापन करण्यासाठी केलेल्या उपाययोजना कार्डिओव्हॅस्क्युलर आजारांचा धोका कमी करण्यासाठीही उपयुक्त ठरू शकतात.
अंधेरी, मुंबई येथील कोकिलाबेन हॉस्पिटलचे डॉ. मनिष हिंदूजा म्हणाले, भारतात, मधुमेहाने ग्रस्त असलेल्या अनेक व्यक्तींमध्ये हृदयाशी संबंधित गुंतागूंती आढळून येत आहेत. तरुण व्यक्तींमध्ये या गुंतागुंतींत वाढ होत आहे हे देखील अत्यंत चिंताजनक आहे. मधुमेहाचे योग्य व्यवस्थापन केले नाही तर उच्च रक्तदाब, बॅड कोलेस्ट्रॉल आणि उच्च ट्रायग्लिसराइड्स सारख्या हृदयरोगाच्या जोखीम घटकांमध्ये वाढ होऊ शकते. ग्लुकोजमधील चढउतार टाळण्यासाठी व्यक्तींनी अतिरिक्त काळजी घेणे आणि प्रतिबंधात्मक पावले उचलणे महत्वाचे आहे. हृदयासाठी आरोग्यदायी आहार, नियमित व्यायाम आणि सीजीएम सारख्या डिवाईसेससह ग्लुकोजचे निरीक्षण करणे हे काही उपाय अवलंबता येऊ शकतात.
आरोग्यदायी आहाराचे सेवन करा
कोलेस्ट्रॉलची पातळी वाढवू शकणारे सॅच्युरेटेड आणि ट्रान्स फॅट्स टाळण्याचा प्रयत्न करा. उदाहरणार्थ, सॅच्युरेटेड फॅट्स सामान्यत: बटर, लाल मीट आणि फुल-फॅट डेअरी उत्पादनांमध्ये आढळतात, तर ट्रान्स फॅट्स बहुतेकदा तळलेल्या आणि प्रक्रिया केलेल्या पदार्थांमध्ये वापरल्या जाणा-या अंशत: हायड्रोजनेटेड तेलांमध्ये आढळतात.
नियमित व्यायाम
हृदयरोगाचा धोका कमी करण्यासाठी व्यायाम करत लठ्ठपणा, उच्च रक्तदाब आणि उच्च कोलेस्ट्रॉल पातळी यासारख्या घटकांवर नियंत्रण ठेवले पाहिजे. नियमित शारीरिक हालचाली देखील मधुमेहाचे व्यवस्थापन चांगल्या प्रकारे करण्यास मदत करतात. जागतिक आरोग्य संघटनेनुसार निरोगी जीवनशैलीसाठी बैठेकाम करण्याची वेळ कमीत-कमी करणे आणि दर आठवड्याला किमान १५० मिनिटे मध्यम-तीव्रतेचा शारीरिक व्यायाम करणे, जसे जलद चालणे किंवा सायकल चालवणे यांची शिफारस केली जाते.
साखरेच्या पातळीचे निरीक्षण करा
सीजीएमसारख्या रिअल-टाइम ट्रॅकिंगमुळे रक्तातील साखरेच्या वाढत्या किंवा कमी पातळीवर लक्ष ठेवण्यास मदत होऊ शकते. दिवसातून किमान १७ तास इष्टतम ग्लुकोजच्या श्रेणीत असणे महत्वाचे आहे.
