नवी दिल्ली : बदलत्या ऋतू, हवामानानुसार विविध आजारही आपले डोके वर काढू लागतात. अशात आरोग्यतज्ज्ञ सावधानतेचा इशारा देतात. ऋतू बदलला की आहार आणि जीवनशैलीतही काही प्रमाणात बदल करावा लागतो. सध्या हिवाळ्यात एका साथीच्या रोगाने ब्रिटनमध्ये धुमाकूळ घातला आहे. ब्रिटनच्या आरोग्य संस्थांनी या साथीच्या आजाराबाबत अलर्ट जारी केला आहे. थंडीच्या काळात हा साथीचा रोग झपाट्याने पसरतो. त्याचा प्रादुर्भाव यापूर्वीही दिसून आला आहे.
आम्ही ज्या आजाराबद्दल बोलत आहोत, तो म्हणजे गालगुंड ज्याला इंग्रजीत असे म्हणतात. गेल्या वर्षी, यूकेमध्ये या आजाराची ३६ प्रकरणे नोंदवली गेली होती. तर २०२० मध्ये या साथीच्या ३७८८ प्रकरणांची नोंद झाली. आता डॉक्टरांनी दावा केला आहे की, या वेळी हिवाळ्यात साथीचा राग येऊ शकतो. किशोर आणि तरुणांमध्ये साथीचा रोग पसरण्याची शक्यता आहे.
या आजारामुळे अनेकदा महिलांना माता बनता येत नाही. लोकांना एमएमआरलस घेण्याचा सल्ला देण्यात आला आहे. लोकांना ही लस मिळत नाही, त्यामुळे ब्रिटनमध्ये गोवरचे रुग्णही वाढले आहेत. २०१९ मध्ये गालगुंडाची ५७१८ प्रकरणे नोंदवली गेली. स्टॉकहोम येथे नुकतीच ईएससीएईआयडी परिषद झाली. ज्यामध्ये अ‍ॅमस्टरडॅममधील वरिष्ठ वैद्यकीय महामारीतज्ञ आणि लस तज्ज्ञ डॉ. सुझान हेन यांनी धक्कादायक गोष्टी उघड केल्या होत्या. ते म्हणाले होते की गालगुंडाचा विषाणू गोवरपेक्षा कमी संसर्गजन्य आहे.
थंडीच्या काळात आजार पसरणार
यूके हेल्थ सिक्युरिटी एजन्सीचे डॉ. आंद्रे चार्लेट यांनी दावा केला आहे की सध्या या आजाराची प्रकरणे खूपच कमी आहेत. परंतु थंडीच्या काळात हा आजार अचानक पसरू शकतो. लसीकरण न केलेल्या प्रौढांसाठी धोका जास्त असतो. गोवर, गालगुंड आणि रुबेला यांसारख्या आजारांवर केवळ एमएमआरलस प्रभावी आहे. १५ वर्षांत प्रथमच, इंग्लंडमध्ये या आजाराची सर्वात कमी प्रकरणे नोंदवली गेली आहेत. यूकेएसएचएने २०२३ मध्ये या रोगाचा प्रादुर्भाव झाल्यानंतर गोवर ही राष्ट्रीय शोकांतिका घोषित केली.
पुरुषांमध्ये गंभीर समस्या
गालगुंडांचा प्रामुख्याने मुलांपेक्षा तरुणांवर परिणाम होतो. गालगुंड थेट अंडकोषांवर परिणाम करू शकतात. सूज आल्याने वंध्यत्वासारख्या समस्या उद्भवू शकतात. एका अंदाजानुसार, या आजारामुळे दर १० पुरुषांपैकी एकाच्या शुक्राणूंची संख्या कमी होते. जे वंध्यत्वाचे कारण आहे. यामुळे अंडाशयात सूज येते, ज्याला ओव्हरायटिस म्हणतात.
एनएचएसद्वारे २०२३-२४ चे आकडे देखील जाहीर केले गेले. ज्यामध्ये असे आढळून आले की ५ वर्षांच्या मुलांचा या आजाराबाबत आलेख गेल्या ५ वर्षात लक्षणीय घसरला आहे. दोन्ही डोस सलग घेत असलेल्या मुलांमध्ये आजाराची घट नोंदवली जात आहे. केवळ ८३.९ टक्के मुलांनी दोन्ही डोस घेतले आहेत. जागतिक आरोग्य संघटनेने ९५ टक्के बालकांचे लसीकरणाचे लक्ष्य ठेवले होते.
