नवी दिल्ली : गेल्या काही दिवसांपासून राजधानी दिल्लीसह अनेक मोठ्या शहरांमध्ये वायू प्रदूषणाचे संकट वाढले आहे. पावसामुळे त्यात तात्पुरता दिलासा मिळाला असला तरीही धोका कमी झालेला नाही. खराब आणि विषारी हवेमुळे ‘टाइप-२’ प्रकारचा मधुमेह होण्याचा धोका वाढतो, अशी माहिती एका संशोधनातून समोर आली आहे. दिल्ली आणि चेन्नईमध्ये गेल्या ७ वर्षांच्या कालावधीत हे संशोधन करण्यात आले. त्यातून दूषित कण ‘पीएम-२.५’च्या उच्च पातळीची टाइप-२ प्रकारचा मधुमेह वाढण्यामागे भूमिका मोठी असल्याचे आढळले.
निवासस्थानी वायू प्रदूषणाच्या संपर्कात येण्यामुळे प्रकार २ मधुमेहाची पूर्व-मधुमेह अवस्था म्हणून इन्सुलिन प्रतिरोधक क्षमता विकसित होण्याचा धोका वाढतो. जर्मन सेंटर फॉर डायबिटीज रिसर्चच्या सहर्कायांच्या सहकार्याने हेल्महोल्ट्झ झेंट्रम मुन्चेनच्या शास्त्रज्ञांनी डायबेटिस जर्नलमध्ये हे परिणाम नोंदवले. हेल्महोल्ट्झ झेंट्रम म्युनचेन येथील इन्स्टिट्यूट ऑफ एपिडेमियोलॉजी कक चे संचालक आणि मुख्याध्यापक अ‍ॅनेट पीटर्स म्हणाले, हा रोग प्रकट होतो की नाही आणि जेव्हा हा उद्भवतो हे केवळ जीवनशैली किंवा अनुवांशिक कारणांमुळेच नाही तर रहदारीशी संबंधित वायू प्रदूषणामुळे देखील आहे. डीझेडडीच्या महामारीविज्ञानाचे संशोधन क्षेत्र. सध्याच्या अभ्यासासाठी, तिने आणि तिच्या सहका-यांनी जर्मन डायबिटीज सेंटर डसेलडॉर्फ आणि जर्मन हार्ट सेंटर यांच्या सहकार्याने ऑग्सबर्ग शहरात राहणा-या कोरा अभ्यासातील सुमारे ३,००० सहभागींच्या डेटाचे विश्लेषण केले.
सर्व व्यक्तींची मुलाखत घेण्यात आली आणि त्यांची शारीरिक तपासणी करण्यात आली. शिवाय, संशोधकांनी उपवासाच्या रक्ताचे नमुने घेतले, ज्यामध्ये त्यांनी इन्सुलिन प्रतिरोध आणि जळजळ यासाठी विविध मार्कर निर्धारित केले. याव्यतिरिक्त, लेप्टिनची तपासणी अ‍ॅडिपोकाइन म्हणून केली गेली जी इन्सुलिनच्या प्रतिकाराशी संबंधित असल्याचे सूचित केले गेले आहे. गैर-मधुमेही व्यक्तींनी त्यांच्या ग्लुकोज चयापचय बिघडलेले आहे की नाही हे शोधण्यासाठी तोंडी ग्लुकोज सहिष्णुता चाचणी केली.
कशामुळे वाढतो धोका ?
वायू प्रदूषणाचे सूक्ष्मकण फुफ्फुसाद्वारे शरिरात प्रवेश करतात. तेथून ते रक्तात जातात आणि त्यामुळे श्वसन व हृदय रोगाची जोखीम वाढते. यामुळे रक्त शर्करा अनियंत्रित होते. हे संशोधन बीएमजे ओपन डायबेटीज रिसर्च अ‍ॅण्ड केअर जर्नलमध्ये प्रकाशित झाले आहे.
बाजारपेठ वाढणार
१४० अब्ज डॉलरपर्यंत जगभरातील मधुमेह औषधांची बाजारपेठ पुढील १० वर्षांत पोहोचण्याचा अंदाज विश्लेषकांनी व्यक्त केला आहे.
मधुमेह आणि रक्तदाब करणार नियंत्रित
अमेरिकेच्या ‘एफडीए’ने वजन घटविण्यासाठी वापरले जाणारे औषध ‘झेप बाउंड’ला मान्यता दिली आहे. हे औषध इंजेक्शनद्वारे दिले जाते. उच्च रक्तदाब, टाइप-२ मधुमेह तसेच उच्च कोलेस्ट्रॉलवरदेखील ते प्रभावी असल्याचे आढळले आहे. हे औषध लवकरच अमेरिकेत उपलब्ध होणार आहे. मात्र, ते महाग असू शकते.
