नवी दिल्ली : भारत-चीन सीमेवरील डेपसांग आणि डेमचोक येथून सैन्य मागे घेण्याची प्रक्रिया बुधवारी पूर्ण झाली. उद्या ३१ ऑक्टोबर रोजी गुरुवारी दिवाळीच्या दिवशी चीन आणि भारताचे सैनिक एकमेकांना मिठाई खाऊ घालतील. गस्तीबाबत लवकरच ग्राऊंड कमांडरच्या अधिका-यांमध्ये चर्चा होणार आहे. ग्राउंड कमांडरमध्ये ब्रिगेडियर आणि त्याहून खालच्या दर्जाचे अधिकारी असतात.
एलएसी वर गस्तीबाबत भारत आणि चीन यांच्यात झालेल्या करारावर परराष्ट्र मंत्री एस जयशंकर यांनी २७ ऑक्टोबर रोजी सैन्य मागे घेणे ही पहिली पायरी असल्याचे सांगितले होते. पुढील पायरी म्हणजे तणाव कमी करणे. हा तणाव तेव्हाच कमी होईल जेव्हा भारताला खात्री होईल की चीनलाही तेच हवे आहे. तणाव कमी झाल्यानंतर सीमेचे व्यवस्थापन कसे करायचे यावर चर्चा केली जाईल.
पूर्व लडाखमधील सीमावादावरून भारत आणि चीनमध्ये चार वर्षांपासून तणाव होता. दोन वर्षांच्या प्रदीर्घ वाटाघाटीनंतर नुकताच एक करार झाला आहे. डेपसांग आणि डेमचोक या वादग्रस्त ंिबदूंवरून दोन्ही सैन्याने माघार घेतली आहे. १८ ऑक्टोबर : देपसांग आणि डेमचोकमधून माघार घेतल्याची माहिती समोर आली. एप्रिल २०२० पासून दोन्ही सेना त्यांच्या पूर्वीच्या स्थितीत परततील असे सांगण्यात आले. तसेच, ती त्याच भागात गस्त घालणार आहे जिथे ती एप्रिल २०२० पूर्वी गस्त घालत होती. याशिवाय कमांडर स्तरावरील बैठका सुरू राहणार आहेत. २०२० मध्ये भारत आणि चीनच्या सैनिकांमध्ये गलवान चकमकीनंतर डेपसांग आणि डेमचोकमध्ये तणाव निर्माण झाला होता. तब्बल ४ वर्षांनंतर २१ ऑक्टोबर रोजी दोन्ही देशांदरम्यान नवीन गस्त करारावर स्वाक्षरी करण्यात आली. परराष्ट्र मंत्री एस जयशंकर म्हणाले होते की लडाखमध्ये गलवान सारखी चकमक थांबवणे आणि पूर्वीसारखी परिस्थिती पूर्ववत करणे हा त्यांचा उद्देश आहे.
२५ ऑक्टोबर : भारत आणि चिनी सैन्याने शुक्रवार २५ ऑक्टोबरपासून पूर्व लडाख सीमेवरून माघार घ्यायला सुरुवात केली आहे. दोन्ही सैन्याने पूर्व लडाखमधील डेमचोक आणि डेपसांग पॉइंटमधील त्यांचे तात्पुरते तंबू आणि शेड हटवले आहेत. वाहने आणि लष्करी उपकरणेही परत घेतली जात आहेत. लष्कराच्या सूत्रांनी दिलेल्या माहितीनुसार, २८ आणि २९ ऑक्टोबरपर्यंत दोन्ही देश देपसांग आणि डेमचोकमधून आपले सैन्य पूर्णपणे मागे घेतील. गस्तीसाठी मर्यादित सैनिकांची संख्या निश्चित करण्यात आली आहे. हा आकडा कोणता आहे याबाबत अद्याप माहिती समोर आलेली नाही.
भारत-चीन गस्त करार ३ मुद्यांमध्ये
१. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या ब्रिक्स दौ-यापूर्वी कराराला अंतिम स्वरूप देण्यात आले. ब्रिक्समध्ये मोदी आणि चीनचे अध्यक्ष शी जिनंिपग यांच्यात बैठक झाली. सर्व परिस्थितीत शांतता राखणे आवश्यक आहे असे मोदी येथे म्हणाले होते.
२. पूर्व लडाखमधील वास्तविक नियंत्रण रेषेवर एप्रिल २०२० मध्ये पूर्वस्थिती पूर्ववत करण्यास चीन आणि भारत सहमत झाले. याचा अर्थ आता चिनी सैन्याने ज्या भागात अतिक्रमण केले होते तेथून माघार घेणार आहे.
३. भारतीय परराष्ट्र मंत्रालयाचे प्रवक्ते विक्रम मिश्री म्हणाले होते की भारत आणि चीनच्या सीमावर्ती भागात गस्त घालून २०२० नंतर उद्भवणा-या समस्यांचे निराकरण करण्यासाठी एक प्रस्ताव तयार करण्यात आला आहे. दोन्ही देश यावर पावले उचलतील.
