नवी दिल्ली : जगभरातील केंद्रीय बँका वेगाने सोन्याची खरेदी करत आहेत. यामध्ये आरबीआयही मागे नाही. मे पर्यंत रिझर्व्ह बँकेने २८ टन सोन्याची खरेदी केली आहे. बँकेने मे महिन्यात तीन टन सोने खरेदी केले. त्याआधी एप्रिलमध्ये मध्यवर्ती बँकेने सुमारे सहा टन सोने खरेदी केले आणि सात अब्ज डॉलर्सच्या अमेरिकन ट्रेझरी सिक्युरिटीज विकल्या. आरबीआयने आपल्या परकीय चलन राखीव पोर्टफोलिओमध्ये विविधता आणत आहे.
आरबीआयची रणनीती जगातील इतर प्रमुख केंद्रीय बँकांच्या धोरणाशी सुसंगत आहे. वाढत्या भू-राजकीय तणावामुळे या बँका त्यांच्या साठ्यातील सोन्याचे प्रमाण वाढवत आहेत आणि डॉलरच्या मालमत्तेतील वाटा कमी करत आहेत. ताज्या आकडेवारीनुसार, विदेशी केंद्रीय बँकांनी यूएस ट्रेझरी सिक्युरिटीजमधील त्यांचा वाटा ३० बिलियन डॉलरने कमी केला आहे.
दुसरीकडे, जागतिक सुवर्ण परिषदेच्या आकडेवारीवरून असे दिसून आले आहे की केंद्रीय बँकांनी जानेवारी-मार्च तिमाहीत जागतिक स्तरावर विक्रमी २९० टन सोन्याची खरेदी केली आहे. या कालावधीत, चीन आणि तुर्कीच्या मध्यवर्ती बँकांनी जास्तीत जास्त खरेदी केली. आरबीआयने डिसेंबर २०१७ पासून बाजारातून सोन्याची नियमित खरेदी सुरू केली. पण युक्रेन युद्ध आणि पश्चिम आशियातील तणावामुळे बँकेने गेल्या दोन वर्षांत आपल्या खरेदीचा वेग वाढवला आहे.
का वाढविला सोन्याचा साठा?
या वर्षी जानेवारीपासून आरबीआयने सोने खरेदीत चांगलीच गती दाखवली आहे. मध्यवर्ती बँकेने मे महिन्यापर्यंत २८ टन सोन्याची खरेदी केली आहे. जागतिक सुवर्ण परिषदेने २०२४ मध्ये केलेल्या सर्वेक्षणानुसार, केंद्रीय बँकांनी सोने खरेदी करण्यामागे तीन मुख्य कारणे आहेत. पहिले कारण म्हणजे सोन्याचे दीर्घकालीन मूल्य. दुसरे कारण म्हणजे संकटाच्या वेळी सोन्याची चमक नेहमीच वाढते. तिसरे कारण म्हणजे सोन्याने पोर्टफोलिओमध्ये प्रभावी भूमिका बजावली आहे. आरबीआय एक धोरणात्मक पाऊल म्हणून सोन्याचे प्रमाण वाढवत आहे. सोन्याची केलेली खरेदी महागाई आणि परकीय चलनाच्या जोखमीपासून बचाव म्हणून पाहिले जाते.
