न्यूयॉर्क /पुणे : पावसाळा संपल्यानंतर आकाशातून सूर्याची किरणे सरळ धरतीला स्पर्श करत असतात. या अतिनील किरणांमुळे जी उष्णता या महिन्यात वाढते या उष्णतेला ऑक्टोबर हीट संबोधले जाते. यंदाच्या ऑक्टोबर महिन्यातील उष्णता ही सर्वाधिक उच्चांकी असेल असा अंदाज शास्त्रज्ञांनी वर्तविला आहे. तसेच जागतिक हवामान शिखर परिषदेने २०२३ हे सर्वाधिक उष्ण वर्ष म्हणून घोषीत करण्यात आले आहे.
गार्डीयन या वृत्तसंस्थेने दिलेल्या माहितीनुसार, २०२३ च्या ऑक्टोबर महिन्यात समुद्राच्या पृष्ठभागाचे तापमान आतापर्यंतचे सर्वाधिक उष्ण नोंदवले गेले आहे. २०२३ हे जागतिक स्तरावर विक्रमी सर्वात उष्ण वर्ष असेल असा अंदाज आहे. आम्ही तुम्हाला सांगूया की विलक्षण उन्हाळ्याच्या महिन्यांमुळे, २०२३ हे इतिहासातील सर्वात उष्ण वर्ष ठरू शकते कारण तापमान मागील सरासरीपेक्षा जास्त वाढले आहे. कोपर्निकस क्लायमेट चेंज सर्व्हिसच्या उपसंचालक समंथा बर्गेस म्हणाल्या, आम्ही निश्चितपणे असे म्हणू शकतो की २०२३ हे रेकॉर्डवरील सर्वात उष्ण वर्ष असेल आणि सध्या ते पूर्व-औद्योगिक सरासरीपेक्षा १.४३ सी वर आहे. एएफपी या वृत्तसंस्थेने दिलेल्या माहितीनुसार, या महिन्यात समुद्राच्या पृष्ठभागाचे तापमान आतापर्यंतचे सर्वाधिक नोंदवले गेले आहे. दरम्यान युरोपियन युनियनच्या कोपर्निकस क्लायमेट चेंज सर्व्हिसनुसार, ऑक्टोबर महिन्यात अमेरिका आणि मेक्सिकोच्या काही भागात दुष्काळ पडला होता. त्याच वेळी, अनेक भागात ओलावा दिसला आहे, जो वादळ आणि चक्रीवादळांशी संबंधित आहे.
दहा वर्षांतील सर्वांत उष्ण ऑक्टोबर
भारतीय हवामान शास्त्र विभागासह पुण्यातील इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ ट्रॉपिकल मेट्रोलॉजीतील हवामान तज्ज्ञांच्या अभ्यासानुसार यंदाचा ऑक्टोबर हा गेल्या दहा वर्षांचे कमाल तापमानाचे विक्रम मोडण्याच्या उंबरठ्यावर आहे. आजवर २०२० चा ऑक्टोबर हा गेल्या काही वर्षांतला सर्वात उष्ण ठरला होता. मात्र, यंदाचे वर्ष २०२० पेक्षाही उष्ण ठरत आहे. कारण दिवसाचे सरासरी कमाल तापमान हे ३३.५ ते ३४.७ वर गेले आहे.
१८५०-१९०० मध्ये असलेले तापमानही कमी
शास्त्रज्ञांच्या मते, ऑक्टोबरमध्ये पृष्ठभागाचे सरासरी तापमान १५.३ अंश सेल्सिअस नोंदवले गेले. हे ऑक्टोबर १८५०-१९०० दरम्यान असलेल्या तापमानापेक्षा सरासरी १.७ सी जास्त आहे. कोपर्निकन हवामान बदलामुळे युरोपीय शास्त्रज्ञांनी या कालावधीला औद्योगिकपूर्व काळ असे संबोधले आहे. आकडेवारीनुसार, सध्याचे सर्वात उष्ण वर्ष २०१६ हे होते. परंतु यंदा हा विक्रम मोडेल असे दिसत आहे.
जुलै महिनाही राहिला उष्ण
ऑक्टोबर व्यतिरिक्त जुलै महिनाही या वर्षी सर्वाधिक उष्ण राहिला आहे. यापूर्वी जुलै महिन्यात दीड वर्षांपूर्वी अशी उष्णता होती. अभ्यासानुसार, यंदाचा हा महिना सर्वात उष्ण ठरला. संयुक्त राष्ट्रांचे प्रमुख अँटोनियो गुटेरेस म्हणाले होते की, ग्लोबल वॉर्मिंग आता भूतकाळातील गोष्ट आहे. आता पृथ्वी उकळत आहे. या महिन्यातील उष्णतेचा परिणाम जगभरात दिसून आला. ग्रीसमधील रोड्स येथे अति तापमानामुळे आग लागल्याने हजारो पर्यटक अडकून पडले होते.
