मुंबई : पाकिस्तानसोबत वाढत्या तणावाच्या पार्श्वभूमीवर भारत सरकारने ७ मे रोजी २४४ जिल्ह्यांमध्ये मॉक ड्रिल करण्याचे आदेश दिले आहेत. या सरावाचा उद्देश नागरिकांना आपत्कालीन परिस्थितीला तोंड देण्यासाठी आणि नागरी संरक्षण तयारीचे मूल्यांकन करण्यासाठी प्रशिक्षित करणे आहे. या सरावात, नागरिकांना हल्ल्यादरम्यान सुरक्षित राहण्याचे प्रशिक्षण दिले जाईल. १९७१ नंतरचा हा भारतातील पहिलाच मोठा नागरी संरक्षण मॉक ड्रिल असणार आहे.
दरम्यान, ७ मे रोजी संपूर्ण देशात मॉक ड्रिल होणार आहे. युद्धाच्या पार्श्वभूमीवर देशभरात हे मॉक ड्रिल घेण्यात येणार आहे. जर भविष्यात कधी युद्ध झाले तर कशी काळजी घ्याल याच पार्श्वभूमीवर नागरिकांसाठी मॉक ड्रिल घेण्यात येणार आहे.
ही मॉक ड्रिल २४४ नागरी संरक्षण जिल्ह्यांत होईल. १९६२ मध्ये आणीबाणी जाहीर होईपर्यंत, सरकारचे नागरी संरक्षण धोरण राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशांना नागरी संरक्षण उपाययोजनांच्या गरजेबद्दल जागरूक करणे आणि तत्कालीन आपत्कालीन मदत संघटना योजनेअंतर्गत प्रमुख शहरे आणि शहरांसाठी नागरी संरक्षण कागदपत्रे तयार करण्यास सांगण्यापुरते मर्यादित होते. त्यानंतर, मे १९६८ मध्ये संसदेने नागरी संरक्षण कायदा १९६८ मंजूर केला. नागरी संरक्षण कायदा, १९६८ संपूर्ण देशभर लागू आहे. तरीही ही संघटना केवळ अशाच भागात आणि झोनमध्ये स्थापन करण्यात आली आहे जी शत्रूच्या हल्ल्याच्या दृष्टिकोनातून रणनीतिक आणि धोरणात्मकदृष्ट्या संवेदनशील मानली जातात. आणि त्या २४४ जिल्ह्यांमध्ये मॉक ड्रिल आयोजित करण्याची योजना आखण्यात आली आहे. हे जिल्हे भारत-पाकिस्तान सीमेशी जोडलेले आहेत, ज्यामध्ये जम्मू आणि काश्मीर, राजस्थान, गुजरात आणि पंजाबसारख्या राज्यांचे जिल्हे समाविष्ट आहेत. त्याच वेळी, काही संवेदनशील शहरे नागरी संरक्षण जिल्ह्यांमध्ये रूपांतरित झाली आहेत.
सायरन वाजला तर काय करावे?
ज्या वेळेस सायरन वाजतो तेव्हा सगळ्यात पहिले लाईट बंद व्हायला पाहिजे. कारण जर लाईट बंद नसेल तर शत्रूच्या विमानांना आपल्या शहरातील टार्गेट बघायला मदत होईल.
दुसरा सायरन वाजला की लोकांनी आपल्या बिल्डिंगमधून खाली यायला हवं कारण जरी हवाई हल्ला झाला तरी नुकसान होणार नाही.
इलेक्ट्रॉनिक डिव्हाईस देखील बंद करावे लागतात.
आग लागणा-या गोष्टींवर देखील लक्ष ठेवावे लागते. बाहेर पडण्यासाठी कोणते मार्ग आहेत हे देखील पहावे लागते.
जखमी लोकांना कसे रुग्णालयात पोहोचवावे लागते हे देखील पहावे लागते. आणि या सगळ्यांची प्रॅक्टिस करणे गरजेचे आहे यामुळे लोक घाबरून जाणार नाहीत.
सायरन कुठे बसवले जातील?
सरकारी इमारत
प्रशासकीय इमारत
पोलिस मुख्यालय
अग्निशमन केंद्र
लष्करी तळ
शहरातील मोठ्या बाजारपेठा
पिंच पॉईंट
सिव्हिल मॉक ड्रिलमध्ये कोण कोण आहेत?
जिल्हा दंडाधिकारी
स्थानिक प्रशासन
नागरी संरक्षण वॉर्डन
पोलिस कर्मचारी
होमगार्डस्
महाविद्यालयीन विद्यार्थी
राष्ट्रीय कॅडेट कॉर्प्स (एनसीसी)
राष्ट्रीय सेवा योजना (एनएसएस)
नेहरू युवा केंद्र संघटना (एनवायकेएस)
महाराष्ट्रातील १६ ठिकाणी होणार मॉक ड्रिल-
१. मुंबई
२. उरण-जेएनपीटी
३. तारापूर
४. पुणे
५. ठाणे
६. नाशिक
७. थळ-वायशेत
८. रोहा-धाटाव-नागोठाणे
९. मनमाड
१०. सिन्नर
११. पिंपरी-चिंचवड
१२. संभाजीनगर
१३. भुसावळ
१४. रायगड
१५. रत्नागिरी
१६. सिंधुदुर्ग
रस्ट सायरन का वाजतात?
आपत्तीसारख्या आपत्कालीन परिस्थितीत रिंग्ज
मोठ्या आवाजाची सूचना देणारी यंत्रणा
गंजलेले सायरन अधिकाधिक जोरात वाजत आहेत
२-५ कि.मी. पर्यंत ऐकू येते.
१२०-१४० डेसिबलचा आवाज करतो.
ध्वनीला एक चक्रीय नमुना आहे.
आवाज हळूहळू मोठा होतो आणि नंतर कमी होतो.
